Kookboeken: ontdek de geschiedenis en soorten

door Joost Nusselder | Laatste update:  2 June 2022

Always the latest smoking tips & tricks?

Subscribe to THE ESSENTIAL newsletter for aspiring pitmasters (English)

We gebruiken je e-mailadres alleen voor onze nieuwsbrief en respecteren jouw privacy

Ik schrijf deze artikelen met veel plezier voor mijn lezers, jullie. Ik accepteer geen betaling voor het schrijven van reviews, mijn mening over producten is die van mijzelf, maar als je mijn aanbevelingen nuttig vindt en je uiteindelijk iets koopt via een van de links kan ik daar mogelijk een commissie over ontvangen. Kom meer te weten

Wat is een kookboek? 

Een kookboek is een boek met recepten en kookinstructies, meestal voor het bereiden van voedsel. 
Er zijn veel verschillende soorten kookboeken, waaronder algemene kookboeken, speciale kookboeken en kookboeken over gezond eten. 

Laten we elk type in meer detail bekijken.

Wat is een kookboek

De meertalige schatkamer van lekker koken: wat is een kookboek?

Definitie en etymologie

Een kookboek is een verzameling recepten en kooktechnieken die in boekvorm zijn samengesteld en gepubliceerd. De term "kookboek" is een calque van het Duitse woord "kochbuch", wat "kookboek" betekent. Het woord "kookboek" is in gebruik sinds het begin van de 19e eeuw.

Soorten kookboeken

Kookboeken zijn er in veel verschillende vormen, waaronder:

  • Algemene kookboeken die een breed scala aan recepten en technieken behandelen
  • Speciale kookboeken die zich richten op een specifiek type keuken of kookmethode
  • Regionale kookboeken die de keuken van een bepaald geografisch gebied belichten
  • Kookboeken van beroemde chef-koks met recepten van beroemde chef-koks
  • Kookboeken over gezond eten die zich richten op voedzame en caloriearme maaltijden

Het gezaghebbende werk

Een goed kookboek is een gezaghebbend werk dat duidelijke en beknopte aanwijzingen geeft voor het bereiden van een grote verscheidenheid aan gerechten. Het moet overzichtelijk en gebruiksvriendelijk zijn, met recepten die zijn getest en waarvan bewezen is dat ze werken. Een geweldig kookboek moet ook handige tips en technieken voor thuiskoks bevatten, evenals informatie over ingrediënten, apparatuur en serveersuggesties.

De meertalige collectie

Kookboeken zijn te vinden in vele talen over de hele wereld, waaronder:

  • Vietnamees: "dạy nấu ăn"
  • Tsjechisch: "kuchařská kniha"
  • Grieks: "βιβλίο μαγειρικής"
  • Japans: "料理の本"
  • Koreaans: “요리책”
  • Pools: "książka kucharska"
  • Russisch: “поваренная книга”
  • Turks: “kitabı yemek”
  • Vietnamees: "sách ăn"
  • Chinees: “食谱”

De synoniemenlijst en verwante termen

De thesaurus biedt een schat aan antoniemen en verwante termen voor 'kookboek', waaronder:

  • Kookboek
  • Receptenboek
  • Verwijs boek
  • Richting boek
  • Culinaire gids
  • Receptenverzameling
  • Schatkamer voor kookkunst
  • Koken clipart
  • Cuisinier-boek
  • Kookboek
  • Kokaamat
  • Leef de keuken
  • Kookboek
  • Sukaldarizako liburu
  • Кулінарная кніга
  • Het apparaat draait
  • Llibre de cuina

Kortom, een kookboek is een onmisbare tool voor iedereen die van koken houdt. Of je nu een beginner bent of een ervaren chef-kok, een goed kookboek kan je helpen om je culinaire horizon te verbreden en heerlijke maaltijden voor jezelf en je dierbaren te creëren.

De historische ontwikkeling van kookboeken

Het begin van de kookboekcultuur

Kookboeken bestaan ​​al eeuwen en bieden een uitgebreid literair en historisch overzicht van de ontwikkeling van de eetcultuur. Het eerste bekende kookboek dateert uit de Akkadische tabletten van het oude Mesopotamië, die recepten bevatten voor gerechten als gekookt vlees en geroosterde gerst. Grote fragmenten van een Latijns kookboek toegeschreven aan Marcus Gavius ​​Apicius zijn bewaard gebleven, maar de echtheid ervan wordt in twijfel getrokken.

De opkomst van moderne kookboeken

De term "kookboek" werd gebruikt om actuele edities van kookteksten aan te duiden die in de 19e eeuw verschenen. Aangenomen wordt dat het eerste moderne kookboek de "Mixturae" is van de Griekse diëtist Buyantu, opgetekend in de 13e eeuw. Het oudste nog bestaande kookboek in Oost-Azië is de "Manassollasa", een compendium van de Indiase vegetarische keuken dat eeuwenlang voorafging aan de Chinese "Eumsik dimibang".

Soorten kookboeken

Instructie kookboeken

Instructiekookboeken zijn het meest voorkomende type kookboek en zijn in de eerste plaats bedoeld om de lezer te leren koken. Ze geven een algemene instructie over kooktechnieken, selectie van ingrediënten en bereidingsmethoden. Deze kookboeken zijn typisch geschreven voor de beginnende kok en gaan ervan uit dat het publiek niet bekend is met kookconcepten. Enkele voorbeelden van educatieve kookboeken zijn:

  • "Alles koken" door Mark Bittman
  • "Het plezier van koken" door Irma S. Rombauer
  • "De kunst van het Franse koken beheersen" door Julia Child

Familie kookboeken

Familiekookboeken zijn meestal verzamelingen recepten die van generatie op generatie zijn doorgegeven. Ze bevatten vaak verhalen en anekdotes die verband houden met de recepten en weerspiegelen de lokale kookstijl. Deze kookboeken zijn ontworpen om de lezer te leren over de keuken van een bepaald gezin. Enkele voorbeelden van familiekookboeken zijn:

  • "The Pioneer Woman Cooks: Dinnertime" door Ree Drummond
  • “The Lee Bros. Southern Cookbook” door Matt Lee en Ted Lee
  • "Het familiekookboek van Deen" door Paula Deen

Kookboeken voor specifieke technieken of stijlen

Kookboeken voor specifieke technieken of stijlen richten zich op een bepaalde manier van koken of een bepaalde groep gerechten. Deze kookboeken zijn ontworpen om de lezer te leren over een bepaalde kookstijl of een specifieke groep gerechten. Enkele voorbeelden van kookboeken voor specifieke technieken of stijlen zijn:

  • "Het kookboek van de snelkookpan" door Tori Ritchie
  • "Japans koken: een eenvoudige kunst" door Shizuo Tsuji
  • "The Grilling Book: The Definitive Guide from Bon Appétit" door Adam Rapoport en de redactie van Bon Appétit

Enkele van de beroemdste kookboeken aller tijden

De Jemima-code: twee eeuwen Afro-Amerikaanse kookboeken door Toni Tipton-Martin

Het boek van Toni Tipton-Martin is een must-read voor iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van de Afro-Amerikaanse keuken. Het boek is opgedragen aan de tot slaaf gemaakte Afrikanen die hun weg naar vrijheid in Texas vonden, en het eert hun nalatenschap door terug te dringen tegen stereotypen van zuiders eten. Tipton-Martin besteedde jarenlang aan het onderzoeken en verzamelen van kookboeken geschreven door zwarte auteurs, en haar boek is een voorproefje van de rijke geschiedenis en cultuur die deze auteurs belichamen. Enkele recepten in het boek zijn:

  • Watermeloen en vogels
  • Verkoolde Poblanos met heldere hibiscussneeuw
  • Groene Taart
  • Rode koolsalade

Het plezier van koken door Irma S. Rombauer en Marion Rombauer Becker

The Joy of Cooking is een van de meest geliefde kookboeken aller tijden. Het werd voor het eerst gepubliceerd in 1931 en is in de loop der jaren vele malen bijgewerkt en herzien. Het boek is bedoeld als een allesomvattende gids voor goed eten en behandelt alles van voorgerechten tot desserts. Enkele recepten in het boek zijn:

  • Zomerpompoenschotel
  • Kip en knoedels
  • Rundvlees Stroganoff
  • Chocolade mousse

De zilveren lepel door Phaidon Press

De Silver Spoon is een zwaar boekwerk dat de geneugten van de Italiaanse keuken belichaamt. Het werd voor het eerst gepubliceerd in 1950 en is een klassieker op zich geworden. Het boek bevat meer dan 2,000 recepten en behandelt alles van antipasti tot desserts. Enkele recepten in het boek zijn:

  • Spaghetti Carbonara
  • Osso Buco
  • Tiramisu
  • Minestrone soep

De kunst van het Franse koken door Julia Child, Louisette Bertholle en Simone Beck

The Art of French Cooking is een klassiek kookboek dat al meer dan 50 jaar thuiskoks inspireert. Julia Child, Louisette Bertholle en Simone Beck schreven het boek om de Franse keuken bij een Amerikaans publiek te brengen. Het boek bevat veel techniek en details, maar bevat ook enkele klassieke Franse recepten. Enkele recepten in het boek zijn:

  • Boeuf Bourguignon
  • Coq au Vin
  • Quiche Lorraine
  • Chocolade mousse

Zout, vet, zuur, hitte: de elementen van goed koken beheersen door Samin Nosrat

Salt, Fat, Acid, Heat is een boek dat tot doel heeft thuiskoks de grondbeginselen van goed koken bij te brengen. Samin Nosrat ontleedt de vier elementen van koken en laat zien hoe ze samenwerken om heerlijk eten te creëren. Het boek staat vol met handige tips en trucs en er staan ​​ook een aantal geweldige recepten in. Enkele recepten in het boek zijn:

  • In karnemelk gemarineerde gebraden kip
  • Groene Godin Dressing
  • Geroosterde Wortelen Met Wortel-Top Pesto
  • Chocolade truffels

Het Barefoot Contessa kookboek van Ina Garten

Het Barefoot Contessa kookboek is een klassiek kookboek dat al meer dan 20 jaar thuiskoks inspireert. De recepten van Ina Garten staan ​​bekend als eenvoudig en lekker, en haar boek staat vol geweldige ideeën voor vermaak. Enkele recepten in het boek zijn:

  • Kreeft Mac en Kaas
  • Gebraden Kip Met Brood En Rucola Salade
  • Chocolade Stukjes Koekjes
  • Tomaat En Geitenkaastaart

The Southern Living Cookbook door de redactie van Southern Living Magazine

Het Southern Living Cookbook is een verzameling recepten van de redactie van het tijdschrift Southern Living. Het boek staat vol met klassieke zuidelijke recepten, evenals enkele nieuwe wendingen op oude favorieten. Enkele recepten in het boek zijn:

  • Garnalen en Grits
  • Karnemelk Koekjes
  • Pecantaartrepen
  • Kip Gebakken Biefstuk

Het complete vegetarische kookboek van America's Test Kitchen

Het Complete Vegetarische Kookboek is een geweldig hulpmiddel voor iedereen die meer plantaardig wil eten. Het boek staat boordevol heerlijke vegetarische recepten, maar ook tips voor het koken met groenten. Enkele recepten in het boek zijn:

  • Groente Lasagne
  • Geroosterde Bloemkool Steaks
  • Zwarte bonenburgers
  • Quinoa Salade Met Avocado En Grapefruit

Het Vegan Instant Pot Cookbook van Nisha Vora

Het Vegan Instant Pot Cookbook is een geweldige bron voor iedereen die snel en gemakkelijk veganistische maaltijden wil bereiden. Het boek staat vol met heerlijke veganistische recepten die gemaakt kunnen worden in een Instant Pot. Enkele recepten in het boek zijn:

  • Pittige Rode Linzensoep
  • Kikkererwten en Spinazie Curry
  • Barbecue Jackfruit-Sandwiches
  • Chocolade Pindakaas Cheesecake

Het Oh She Glows-kookboek van Angela Liddon

Het Oh She Glows kookboek is een geweldige bron voor iedereen die meer plantaardig wil eten. Het boek staat vol met heerlijke vegan recepten die makkelijk te maken zijn en boordevol smaak zitten. Enkele recepten in het boek zijn:

  • Groene Monster Smoothie

Conclusie

Dus daar heb je het - alles wat je moet weten over kookboeken. Nu weet je waar je op moet letten als je er een koopt en hoe je ze optimaal kunt benutten. Dus pak een kookboek en begin met koken!

Joost Nusselder, de oprichter van Lakeside Smokers, is contentmarketeer, vader en houdt ervan om nieuwe gerechten uit te proberen met BBQ-roken (& Japans eten!) als hart van zijn passie, en samen met zijn team maakt hij sindsdien diepgaande blogartikelen. 2016 om trouwe lezers te helpen met recepten en kooktips.