Eik: het veelzijdige en toegankelijke hout om te roken

door Joost Nusselder | Laatste update:  15 april 2023

Always the latest smoking tips & tricks?

Subscribe to THE ESSENTIAL newsletter for aspiring pitmasters (English)

We gebruiken je e-mailadres alleen voor onze nieuwsbrief en respecteren jouw privacy

Ik schrijf deze artikelen met veel plezier voor mijn lezers, jullie. Ik accepteer geen betaling voor het schrijven van reviews, mijn mening over producten is die van mijzelf, maar als je mijn aanbevelingen nuttig vindt en je uiteindelijk iets koopt via een van de links kan ik daar mogelijk een commissie over ontvangen. Kom meer te weten

Verschillende houtsoorten hebben verschillende rookaroma's die bij verschillende gerechten passen.

Hout dat goed samengaat met varkensvlees is misschien niet zo geschikt voor rundvlees, en hout dat goed samengaat met rundvlees is misschien niet geschikt voor gevogelte.

Er is echter één houtsoort die bij vrijwel alles past, en dat is eikenhout! 

Eik: het veelzijdige en toegankelijke hout om te roken

Eik, de uithangbord van krachtige smaken, is een van de brutaalste, meest populaire en meest veelzijdige rookhoutsoorten. Het heeft een medium tot sterke smaak, met precies de juiste hoeveelheid rokerigheid om elk gerecht aan te vullen. 

In dit artikel duiken we relatief diep in de BBQ-wereld en ontdekken we alles wat er te weten valt over eik.

Wat is eikenhout? 

Eiken behoort tot de categorie hardhout en is verreweg het populairst hout om te roken.

Het behoort tot het geslacht Quercus van de beukenfamilie Fagaceae en heeft ongeveer 500 soorten over de hele wereld. 

Het wordt over het algemeen gevonden in koele gematigde streken, waaronder Azië, Amerika en Europa.

Volgens de beschikbare gegevens wordt het grootste aantal eikensoorten gevonden in Mexico, gevolgd door de Verenigde Staten en China. 

Laten we echter niet alleen te boekachtig worden en teruggaan naar de goede dingen - zijn rol in bbq! Dus, kunnen we een van de 500 eikensoorten gebruiken om vlees te roken? 

Nou ja, technisch gezien wel. Maar houd er rekening mee dat eikenhout categorisch is onderverdeeld in wit eiken en rood eiken.

Beide variëteiten hebben totaal verschillende toepassingen en smaaksterkten. 

Waar rode eik bekend staat als de koningin van het bos vanwege zijn sterke rokerige smaak, staat wit eiken bekend om zijn lange levensduur.

Met andere woorden, rode eik is je beste optie als je meer van hout houdt het roken van snelle en gemakkelijke ribben voor uw familie en vrienden. 

Als je echter een doorgewinterde chef-kok bent die van lange kooksessies houdt, zoals rookborst en zo, je zou meer van wit eiken willen.

Het geeft het vlees net genoeg smaak zonder de natuurlijke smaak te overheersen. 

Sommige pitmasters mengen eikenhout ook graag met andere houtsoorten voor een meer genuanceerde smaak. 

Kersenhout wordt bijvoorbeeld vaak als een populaire keuze beschouwd, omdat het lichtzoete tonen toevoegt aan de verder sterke en gedurfde smaak van eikenhout. 

Bovenstaande combinatie is vaak ideaal voor varkensvlees en gevogelte, vooral donker en wild gevogelte zoals eend en gans.

Het heeft de perfecte balans tussen rokerigheid en fruitigheid. 

Hoe smaakt eikenhout bij het roken?

De smaak van eikenhout hangt sterk af van het soort eikenhout, de leeftijd en de kookmethode die je gebruikt.

Is het bijvoorbeeld wit eiken of rood eiken? Is het hout droog genoeg? Laat je het hout weken voordat je het verbrandt? 

Er zijn een heleboel dingen die je goed moet doen om ervoor te zorgen dat je de meest authentieke smaken uit eikenhout haalt. Of laat me anders formuleren; om het beste uit ELK HOUT te halen! 

Dat is gevestigd, eik heeft een gedurfde smaak die veel verschillende tonen aan uw eten kan toevoegen. De meest opvallende noot die je opvalt, is natuurlijk de kenmerkende rokerigheid.

Samen met de rokerigheid is er een subtiele hint van zoetheid, maar niet zozeer om opvallend op je smaakpapillen te voelen.

Net genoeg om die broodnodige complexiteit toe te voegen aan de algehele rokerigheid.

Naast de eerder genoemde smaken heeft het ook wat subtiele kruidigheid. Maar nogmaals, het is gewoon een aanvullende smaak in plaats van iets dat je meteen opvalt.

Over het algemeen proef je de kruidigheid eraan de bast van het vlees, waar blootstelling aan rook maximaal is.    

Afgezien van de verschillende smaken, is wat eik ook zo uniek maakt, zijn penetratievermogen.

De rijke eikenhouten rook dringt letterlijk door het vlees in plaats van alleen het oppervlak aan te raken, waardoor het een maximale smaak krijgt. 

Al met al is het een van die houtsoorten die overal bij past, alleen of in combinatie met andere houtsoorten. 

Houtsoorten die je kunt combineren met eiken

Houtsoorten zoals pecannoten, mesquite en hickory combineren met eiken. Onthoud echter dat sommige van deze combinaties behoorlijk overweldigend kunnen zijn.

Hoe? Wat dacht je ervan om de smaak van elk hout afzonderlijk uit te leggen? Op die manier heb je een beter idee van waar ik het eigenlijk over heb: 

Hickory

Hickory hout staat bekend om zijn intens zoete, spekachtige smaak, maar met een rokerigheid die hem supervet maakt. 

Het is een van de meest overweldigende houtsoorten in de opslag van de pitmaster en wordt over het algemeen gebruikt voor het roken van rundvlees, varkensvlees en gevogelte. 

De combinatie hickory-eik heeft een nogal gemengde reputatie onder pitmasters - ze houden ervan of haten het; er zijn geen "tussenpersonen".

Omdat beide soorten hout supersterk zijn met hun algemene smaakprofielen, kan het combineren ervan voor langere kooksessies resulteren in veel meer rokerigheid dan je normaal zou willen. 

Ik gebruik het liever voor eenvoudige grillsessies. Als ik echter extra rokerigheid in mijn stukken vlees nodig heb, zou ik witte eik combineren met hickory in plaats van rood. 

Zoals eerder vermeld, is wit eiken over het algemeen milder dan rood, waardoor het perfect is voor lange kooksessies, zelfs met zoiets sterks als hickory. 

Mesquite

Vet, aards en extreem sterk, mesquite is geen smaak voor de zwakken.

In feite kunnen alleen de smaakpapillen van een doorgewinterde professional de unieke verrukking die het aan het vlees toevoegt, echt waarderen.

Maar te gebruiken in combinatie met eikenhout? Er gaat NIETS boven de intensiteit van smaken die het met zich meebrengt.

De gecombineerde smaken van beide houtsoorten resulteren in een rokerig-hartige melange met een lichte zoetheid. 

Aangezien het de hele smaak van het vlees overheerst, gebruiken de meeste mensen de combinatie om wildvlees te elimineren of om wat extra kick aan rundvlees te geven. 

Apple

Appelhout heeft min of meer dezelfde smaak als kersenhout in combinatie met eikenhout, behalve dat het zoeter is. 

Als je meer van het roken van varkensvlees, gevogelte en vis houdt, is dit misschien wel een van de beste houtcombinaties die je ooit zult proberen, punt uit! 

Naast kers is appel het enige hout dat de rokerigheid van eikenhout perfect in evenwicht brengt en ideaal is voor zowel lange als korte kooksessies. 

Pecannoot 

Pecannoot is nootachtig en aromatisch, met enkele milde en zoete nuances.

Gecombineerd met de robuuste rokerigheid van eikenhout, versmelten alle tonen tot een zeer goed afgeronde combinatie van verschillende smaken. 

Je krijgt subtiele zoetheid met sterke rokerige en nootachtige smaken in je eten.

Pecannoten en eiken behoren tot de beste houtcombinaties om te grillen en te roken, en bijna iedereen vindt ze lekker. 

Je kunt de combinatie gebruiken om vrijwel alles te roken, inclusief rundvlees, varkensvlees en gevogelte. 

Esdoorn

Zoals we al hebben vastgesteld, gaat zoetheid, mits in gematigde hoeveelheden, uitstekend samen met rokerigheid.

Gelukkig heeft esdoorn het in de juiste hoeveelheid. 

Hoewel je het kunt combineren met eikenhout om je favoriete borststuk te roken, wordt het meestal beschouwd als de beste optie voor het roken van gevogelte en varkensvlees.

Het is ook een geweldig hout om te gebruiken bij het roken van groenten, Dat wel. 

Wat zijn enkele van de beste dingen om te roken met eikenhout

Zoals eerder vermeld, is eik een van die houtsoorten die je kunt gebruiken om alles te roken en alleen grootsheid te verwachten.

Bepaalde dingen smaken echter gewoon beter wanneer ze doordrenkt zijn met de zware, rokerige smaak van eikenhout. 

Hieronder volgen enkele daarvan: 

Varkensvlees

Als je eerder varkensvlees hebt gerookt, weet je dat varkensvlees een lage maar consistente hitte nodig heeft om tot in de perfectie te koken en de maximale smaak uit de rook te absorberen. 

De zoete rokerigheid in combinatie met het constante, lage vuur en veel rook van (wit) eikenhout zorgt ervoor dat het varkensvlees niet te gaar wordt en tijdens de kooktijd maximale smaak opneemt. 

De eindresultaten zullen u verbazen. Ik overdrijf niet eens. 

Rundvlees

Rundvlees heeft een zeer rijke smaak. Hoewel het op zichzelf al geweldig smaakt, is die extra kick soms net wat het nodig heeft om dingen naar een hoger niveau te tillen. 

En die "kick" is wat eik eraan geeft! Hoewel je bijna elk stuk vlees met eikenhout kunt roken, is borst de favoriet van de pitmaster. 

De over het algemeen rijke smaak en zachte textuur van borst gaan goed samen met de brutaliteit van eikenhout en ontwikkelen zich tot een hete brok hartig, heet en rokerig vlees.

Een brisket gerookt zonder eikenhout is een incompleet borststuk. 

Lees ook: Kun je vlees roken met watereik? Ja en let op deze tips

Pluimvee

Over het algemeen passen alle soorten gevogelte uitstekend bij eiken, zowel wild als niet-wild.

Het niet-wilde gevogelte, zoals kip, wordt over het algemeen gekookt met witte eik, omdat het een delicate smaak heeft die gemakkelijk kan worden overheerst door extreme rokerigheid. 

Wat vlees van wild betreft, wordt rode eik echter als een ideale keuze beschouwd. Daar zijn verschillende redenen voor.

Ten eerste brandt het bij extreem hoge temperaturen, wat nodig is omdat wildvlees van nature taai is en langere kooktijden vereist. 

Een andere reden is de intensiteit van de smaak. Terwijl sommige mensen van die subtiele wildheid houden bij het eten van gevogelte zoals eend of gans, kan te veel wildheid (zoals in kwartels en fazanten) overweldigend zijn. 

De intense rokerigheid van rood eiken compenseert niet alleen die wildheid en elimineert veel ervan door het te vervangen door rokerige hints.

Het dringt diep door in het vlees en brengt de broodnodige complexiteit naar de anders zo overweldigende wildheid van het vlees. 

Vis (Zeevruchten)

De meeste zeevruchten, waaronder veel vis, hebben over het algemeen een neutrale smaak.

Hoewel je het kunt verbeteren door het te borstelen en te marineren met kruiden en sauzen, voegt niets zo'n magie aan je eten toe als een beetje rook. 

Als je overweegt wat vis te grillen en op zoek bent naar iets dat perfect past bij de natuurlijke smaken en alle smaakmakers, dan is eiken de beste keuze.

Het dringt diep door in het visvlees en vult het met net genoeg smaak om je smaakpapillen te prikkelen. 

Groenten

Hier zijn enkele veelvoorkomende groenten die in de volksmond met eikenhout worden gerookt en waarom: 

Aubergine

Aubergine is een van nature romige en licht bittere groente. Het is echter ook een van de meest populaire groenten om te roken.

Eikenhouten rook haalt de bitterheid van de aubergine weg. 

Het vervangt het door een heerlijke rokerigheid die auberginerecepten zo veel beter maakt, of het nu de Midden-Oosterse klassieker is zoals Baba Ghanoush, de klassieke Franse Ratatouille, of gewoon een simpele sandwich. 

tomaten

Als je van het maken van sauzen en dipsauzen met tomaat houdt, zorg er dan voor dat je het rookt met eikenhout of een ander hout voor dit doel, voordat je het aan het mengsel toevoegt. 

Roken brengt niet alleen de natuurlijke zoetheid en zuurgraad van de tomaat naar boven, maar geeft hem ook de broodnodige rokerigheid en durf.

Alles smaakt beter met wat rook. 

Courgette

Courgette is voor groenten, zoals sommige vissen voor eiwitten - beide zijn supermild en hebben altijd een extra kick nodig voor smaak.

Het kan wat smaakmakers hebben of, je hebt het goed, wat rook. Of je het nu als bijgerecht of in een salade serveert, met een beetje rokerigheid kom je ver. 

paprika 

Bij het roken met eikenhout verandert paprika van een grasachtige en bittere smaak in een subtiel zoete en rokerige knapperige groente die bij alles beter smaakt.

Je kunt het toevoegen aan pizza's, sandwiches of alles waar paprika voor nodig is. 

Andere groenten

Andere groenten die geweldig zijn om te roken met eikenhout zijn zoete aardappelen, maïs, wortelen, bieten, enz.

Champignons worden ook in de volksmond gerookt met eikenhout om hun over het algemeen neutrale smaak te versterken.

Het is eigenlijk gewoon een soort van "wat je maar wilt". Je kunt alles met eikenhout roken als het goed aanvoelt op je smaakpapillen. 

Conclusie

Kortom, eikenhout is een fantastische houtsoort om te roken vanwege zijn veelzijdigheid en toegankelijkheid.

Het biedt een milde, rokerige smaak die zeer geschikt is voor een breed scala aan vlees en groenten, en de dichtheid zorgt voor een consistente verbranding.

Eikenhout is in de meeste regio's ook direct verkrijgbaar, waardoor het een populaire keuze is onder barbecueliefhebbers.

Het is echter essentieel om gebruik goed gekruid eikenhout om overmatige rook en bitterheid in uw eten te voorkomen.

Kortom, als je op zoek bent naar betrouwbaar en smaakvol rookhout, dan is eikenhout een uitstekende keuze om te overwegen.

Ontdek welke andere houtsoorten, naast eik, geweldig zijn om je eigen pastrami te roken

Joost Nusselder, de oprichter van Lakeside Smokers, is contentmarketeer, vader en houdt ervan om nieuwe gerechten uit te proberen met BBQ-roken (& Japans eten!) als hart van zijn passie, en samen met zijn team maakt hij sindsdien diepgaande blogartikelen. 2016 om trouwe lezers te helpen met recepten en kooktips.